Bruksizm (diş sıkma) nedir? Bruksizm nasıl tedavi edilir?

Bruksizm, uyurken ya da kaygılı / gergin olunan durumlarda ortaya çıkan dişleri birbirine sürtme, gıcırdatma ve çeneyi sıkma hareketleridir. Bu hareketler dişlerde aşınma ve kırılma, çene ekleminde ağrı, baş ve kas ağrısına sebep olabilir. Ayrıca diş sıkma sürekli yaşanan baş ağrısının da sebebi olabilir. Hatta bazı durumlarda sürekli yaşanan baş ağrısının nedeni de diş sıkma olabilir. Çene ekleminin hasar görmesi nedeniyle yüz asimetrisi, ağız hareketlerinde zorlanma, çene kilitlenmesi ve yüzün alt kısmında genişleme sorunları ortaya çıkabilir.

Araştırmalara göre her 10 kişiden 5’inde bruksizm sorununa rastlanabilmektedir. Üstelik çocuklarda da yaygın olarak bu sorunla karşılaşılmaktadır.

Bruksizm genellikle uyku ya da stres altındayken ortaya çıkar. Sebebi de genellikle psikolojik sorunlar ve kaygılardır.

Özellikle çocuklarda bruksizmin birçok nedeni olabilir. Bazı durumlarda, çocuklar yemek yerken dişlerini gıcırdatırlar çünkü üst ve alt dişler doğru şekilde hizalanmamıştır. Bazı durumlarda kulak ağrısı veya diş çıkarma gibi yaşadıkları acıya bir cevap olarak yaparlar. Çocuklar, ağrılarını hafifletmenin bir yolu olarak dişlerini gıcırdatabilirler. Ancak sebebi ne olursa olsun, bu durum çocuklarda ağız, diş ve çene gelişimi bozukluklarına yol açabilir. Dişlerde erken yaşlarda sorunlara neden olabilir. Bu nedenle mutlaka kontrol altına alınarak tedavi edilmesi gerekir.

Stres, kaygı, öfke gibi psikolojik problemlerin ise birçok sebebi olabilir. Örneğin, okula gidiyorsa sınav, gitmiyorsa rutin hayatındaki bir değişiklik bile duygu durumu bozukluklarına neden olabilir. Bu durumda çocuklara psikolojik uzman desteği alınması tavsiye edilir. Fiziksel olarak diş tedavisinin yapılmasının yanı sıra sorunun tekrarlanmaması için psikolojik tedavi çok önemlidir.

Ayrıca hiperaktif olan bazı çocuklarda da bruksizm görülebilir. Bazen başka tıbbi koşullara sahip (serebral palsi gibi) veya kullanılan bazı ilaçlar da çocuklarda bruksizm geliştirebilir.

DÜZENLİ DİŞ MUAYENESİ ÖNEMLİ

Diş hekimi genel diş sağlığı, kullanılan ilaçlar, günlük rutinler ve uyku alışkanlıkları hakkında sorular sorarak nedenini belirlemeye çalışır. Çene kaslarındaki hassasiyet kontrol edilir. Kırık veya eksik dişler gibi belirgin diş anormalliklerine bakılır. Dişlere, altta yatan kemiğe ve yanakların iç kısmındaki diğer hasarlara bakılır. Diş muayenesi ile temporomandibular eklem (TMJ) bozuklukları, diğer diş problemleri veya sağlık koşulları gibi benzer çene veya kulak ağrısına neden olabilecek diğer bozukluklar tespit edebilir.

AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI İÇİN ERKEN TEDAVİ ŞART

Eğer problem şiddetliyse, daha fazla diş hasarını önlemek ve çene ağrısını veya rahatsızlığı gidermek için erken müdahale ve tedavi gerekebilir. Diş hekimi hastanın ihtiyacına göre kişiye özel tedavi planı hazırlar.

Şeffaf plaklarla tedavi: Diş sıkma ve gıcırdatma tedavisinde kullanılan güvenilir aparatlardır. Kişinin ihtiyacına göre yumuşak veya daha sert malzemelerden yapılabilir. Üst veya alt dişlere pratik bir şekilde yerleştirilebilir.

Ağır vakalarda diş aşınması hassasiyeti veya çiğneme sorunları olabilir, bu durunda dişleri onarmak için çeşitli yöntemler kullanabilir.

Şehir hayatının getirisi, stresli iş yaşamı ve yoğun tempo sonucu son yıllarda bruksizm ivmesi gittikçe artmakta. Bruksizm de dişler aşındığı için çene burun ucu mesafesi kısalır ve bu da aslında yaşlı ifadenin tanımıdır.

Yetişkinlerde bruksizm tedavisi botoks enjeksiyonuyla da başarılı bir şekilde kontrol altına alınabilmektedir. Botoksla bruksizm tedavisi oldukça güvenilir bir yöntem olup, tespit edilmiş bir yan etkisi yoktur.

Stres ve kaygı yönetiminin yanı sıra düzenli diş hekimi ziyareti, ağız ve diş sağlığını korumak için yeterli olacaktır.